Koudetraining en ademhalingstechniek hebben invloed op het immuunsysteem
Ja eindelijk is het zover! De resultaten van de studie waar mijn collega koude- en ademhalingstrainers (Dhr. Bernard (fysiotherapeut) en Dr. Pijper (huisarts)) en ik (Kelly Mostard (medisch bioloog)) in samenwerking met de onderzoeksgroep van professor Pickkers van UMC Nijmegen, vorig jaar zo druk mee waren zijn vannacht gepubliceerd in het zeer hooggewaardeerde wetenschappelijke tijdschrift PNAS. Zie hier het abstract.
Op de foto zie je hoe Dr. Pijper (rechts) en ik (links)
het trainingsbad voor de proefpersonen (-3 graden
Celcius) testen in Polen.
LexNaturalis en Wim Hof
Het begon allemaal in 2012 toen ik mijn oude gewoonte, winterzwemmen, die ik als kind had geleerd van mijn wijze stiefmoeder wilde verdiepen en bij Wim Hof uitkwam. Hij staat ook wel bekend als “The Iceman” en heeft vele koude-wereldrecords op zijn naam staan. Onder andere de beklimming van de mount Everest en Kilimanjaro, schaars gekleed in enkel een korte broek en schoenen.
Ik wilde wel eens weten of ikzelf ook tot dergelijke beproevingen in staat zou zijn en ging een jaar lang in training bij ‘Iceman’ Wim Hof waar ik werd opgeleid tot Wim Hof Methode Instructeur (2012). De beproevingen en uitdagingen liepen uiteen van extreme kou trotseren in de Poolse sneeuw (tot wel -30 graden!), hitte (40+ graden Celcius) en kou (-10 graden Celcius) op de Spaanse Monte Perdido (hoogste berg van de Pyreneeën), zwemmen onder het ijs in zelfgehakte wakken, steeds dieper gaan met de ademhalingsoefeningen, minuten lang zonder te ademen kunnen, diepe meditatie en concentratie, de meest onmogelijke yoga poses en krachthoudingen, een zeer gefocuste mindset etc. etc. Uiteindelijk doorstond ik alle uitdagingen en was ik in staat deze technieken over te dragen aan anderen.
Wetenschappelijk onderzoek
Samen met mijn instructeurscollega’s Dr. Pijper (huisarts) en Dhr. Bernard (fysiotherapeut) wilden we meer weten over de werkingsmechanismen achter deze methoden. In 2012 zijn we daarom een kleinschalig onderzoek gestart met reuma-patiënten. De resultaten hiervan waren interessant maar het onderzoek was te kleinschalig om conclusies te kunnen trekken. We wilden uiteraard graag veel diepgaander onderzoek doen en het liefst met bloedwaardentests om echt te kunnen begrijpen wat er nou gebeurt tijdens de ademhalingstechnieken. In 2013 kruisten onze wegen met de onderzoeksgroep van Prof. Peter Pickkers van het RadboudUMC, die net een nieuw onderzoek wilden starten naar de Wim Hof Methode, of eigenlijk naar de mogelijkheden in de mens om met ademhaling, koude en concentratie in staat te blijken om het autonome zenuwstelsel te beïnvloeden en daarmee het immuunsysteem. Na veel enthousiasme over en weer en een aantal goede gesprekken kwam de samenwerking al snel tot stand. Dr. Pijper, Dhr. Bernard en ik werden uitgenodigd om mee te helpen aan dit onderzoek en hebben met veel plezier het trainingsprogramma voor de vrijwilligers samengesteld en ze samen met Wim Hof getraind in/rond zijn huis in Polen.
Publicatie
Dit alles is nu ruim een jaar geleden en vandaag is het zover… De wetenschappelijke resultaten zijn gepubliceerd en iedereen mag het weten! Ik ben er super trots hieraan meegewerkt te hebben en ben vereerd deze kennis van de leerstoel van Professor Pickkers hier met jullie allen te mogen delen!
Wetenschappers Kox, van Eijk en Pickkers, van ons Nijmeegse RadboudUMC onderzochten de combinatie van technieken (ademhaling, koude en concentratie/meditatie) bij 12 vrijwilligers die wij met ons hele team in het ijskoude Polen aan intensieve koude- meditatie- en ademhalingstraining onderwierpen. Niet alleen Wim Hof blijkt in staat te zijn om zijn afweer/immuunsysteem te kunnen beïnvloeden maar ook alle 12 proefpersonen konden dit exact zoals ‘Iceman’ Wim Hof na de korte training van 10 dagen.
We namen de twaalf jonge mannen mee naar Polen. We trainden ze in het juist toepassen van de ademhalingsoefeningen in tien dagen, ze liepen in korte broek door de sneeuw, zwommen in gletsjerwater en mediteerden. In Nederland herhaalden ze dit (met een koude douche in plaats van sneeuw/gletsjerwater) waarna ze in het Radboud UMC een injectie kregen met endotoxine, een dood stukje bacterie. Intensivecare-onderzoeker Matthijs Kox en hoogleraar experimentele intensivecaregeneeskunde Peter Pickkers vergeleken hun reactie met de respons van twaalf ongetrainde mannen. De groep mannen die we 10 dagen lang intensief getraind hadden maakte in reactie op de bacterie veel minder ontstekingseiwitten aan dan de groep mannen die onze training niet hadden ondergaan.
Ademhaling of Koude?
Kox denkt dat vooral de ademhalingstechniek het effect veroorzaakt: afwisselend diep ademhalen en lang de adem inhouden. Daardoor schommelt de zuurgraad en het zuurstofgehalte van het bloed heel sterk. Zo zou een chemische prikkel kunnen ontstaan die het autonome zenuwstelsel activeert. De getrainde mannen kregen heel veel adrenaline in hun bloed, meer dan mensen die voor het eerst bungeejumpen. Zo’n piek remt het immuunsysteem. Of blootstelling aan kou iets toevoegt, moet worden uitgezocht, zegt Pickkers.
In korte tijd in stress-stand
Bekend is dat rustgevende ademhaling, zoals bij meditatie, bloeddruk en hartslag kunnen beïnvloeden. Hier gebeurt het omgekeerde: het lijf wordt in korte tijd in de stress-stand gebracht. Schadelijk is dat niet, zegt Pickkers. ‘Chronische stress is nadelig, maar zodra deze mannen stopten met hun techniek werd hun adrenalineniveau normaal.’
Je krijgt, zegt Pickkers, niet een vergelijkbaar effect door een paar keer per dag aan iets griezeligs te denken. Daaraan went je lichaam te snel. ‘Hier is geen sprake van psychische, maar van lichamelijke stress. Het effect ervan kan telkens worden opgeroepen.’
Ondanks dat Wim Hof nogal eens in al zijn enthousiasme kan roepen dat hij iedereen kan genezen, wil Pickkers toch nadrukkelijk bestrijden dat patiënten met reuma, MS en zelfs kanker daar baat bij zouden hebben. Ze hebben Wim Hof vaak gewaarschuwd, zeggen ze, voor onterechte gezondheidclaims. Pickkers: ‘Patiënten mogen geen valse hoop krijgen.’ Daar sluit ik me, en ook het gedachtegoed van LexNaturalis, volledig bij aan. Deze technieken hebben een geweldig interessant effect op het menselijk lichaam maar om te kunnen spreken van enig genezend effect is toch echt meer en langdurig onderzoek nodig.
Minder sterke afweer
Wel geven de resultaten aanleiding tot voorzichtig onderzoek bij mensen met een auto-immuunziekte zoals bijvoorbeeld reuma, zegt Pickkers. Bij die auto-immuunziekte vallen immuuncellen onbedoeld het eigen lichaam aan, dus patiënten zijn gebaat bij een minder sterke afweer.
Ook emeritus hoogleraar neurologie Rien Vermeulen (AMC), niet betrokken bij de studie, waarschuwt: ‘Het is volkomen onduidelijk of biochemische waarnemingen gedaan bij gezonde jonge proefpersonen van belang zijn voor patiënten met auto-immuunziekten, laat staan kanker.’
“De resultaten geven aanleiding tot voorzichtig onderzoek bij mensen met bijvoorbeeld reuma” aldus Pickkers
Volg LexNaturalis op Facebook om op de hoogte te blijven van meer nieuws over dit onderzoek, de trainingen die we met de proefpersonen hebben gedaan en de technieken!
Lees ook:
Training van de proefpersonen in het onderzoek naar de effecten van de Wim Hof Methode
en Meditatie beïnvloedt de werking van onze genen en remt ontsteking
Kijk ook eens bij LexNaturalis’ wetenschappelijk onderzoek
Bronnen:
PNAS
Volkskrant